- Hiện nay, nguồn vốn cân đối ngân sách địa phương của tỉnh rất hạn hẹp, không còn nguồn để bố trí đầu tư cho việc cắm mốc hành lang bảo vệ nói trên. Vì vậy, Sở Kế hoạch và Đầu tư đề nghị Công ty TNHH MTV khai thác công trình Thủy lợi Đắk Nông cân đối từ nguồn cấp bù thủy lợi phí; trường hợp nguồn cấp bù thủy lợi phí không đủ để thực hiện, đề nghị Công ty TNHH MTV khai thác công trình Thủy lợi Đắk Nông tổng hợp báo cáo UBND tỉnh chỉ đạo, giao nhiệm vụ trên cho UBND các huyện thực hiện cắm mốc đối với các công trình trên địa phương quản lý từ nguồn ngân sách của huyện.
Kiến nghị 3: UBND huyện Đắk G’long (Công văn số 3615/UBND-NN ngày 01/12/2017):
Trên địa bàn huyện hiện có 43 công trinh thủy lợi đáp ứng tưới tiêu cho gần 60% diện tích các loại cây trồng. Trong dó UBND các xã quản lý 13 công trình (chủ yếu là các hồ đập có dung tích thiết kế nhỏ), Công ty TNHH MTV khai thác các công trình thủy lợi Đắk Nông được UBND tỉnh giao quản lý, vận hành 30 công trình.
Từ năm 2009 đến nay, qua rà soát các công trình do Công ty TNHH MTV khai thác các công trình thủy lợi Đắk Nông quản lý đã phát hiện 66 trường hợp vi phạm quy định về bảo vệ công trình thủy lợi, trong đó, chủ yếu là vi phạm khoản 1; điểm a, b, khoản 2 và điểm d, khoản 4, Điều 9 Nghị định 139/2013/NĐ-CP ngày 22/10/2013 của Chính phủ. UBND huyện Đắk G’long đã chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn, Ủy ban nhân dân các xã phối hợp với Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Đắk Nông, chi nhánh Đắk G’long xử lý 10 trường hợp; các trường hợp còn lại đang được tiếp tục xứ lý (chủ yếu là xử lý vi phạm trong lĩnh vực đất đai, xây dựng).
Mặt khác, do các công trình thủy lợi hầu hết được xây dụng từ lâu với nhiều chủ đầu tư khác nhau, trong đó có cả các công trình do các lâm trường, xí nghiệp lâm nghiệp trên địa bàn làm chủ đầu tư sau đó bàn giao lại cho địa phương quản lý; do vậy khi Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Nông giao cho Công ty TNHH MTV khai thác công trinh thủy lợi Đắk Nông quản lý, vận hành hầu hết các công trình đều không có hồ sơ thiết kế, hồ sơ giải phóng mặt bằng; đồng thời các công trình cũng chưa được cắm mốc hành lang bảo vệ công trình thủy lợi. Vì vậy, đã gây khó khăn cho địa phương trong việc áp dụng các biện pháp xử lý vi phạm trong lĩnh vực khai thác bảo vệ công trình thủy lợi theo Nghị định 139/2013/NĐ-CP (do người dân đã sử dụng đất trong hành lang bảo vệ công trình thủy lợi để sản xuất từ lâu, khi xây dựng các công trình chủ đầu tư chưa thực hiện giải phóng mặt bằng, hoặc không có hồ sơ giải phóng mặt bằng trong hành lang bảo vệ công trình thủy lợi).
Về lâu dài, để quản lý tốt các công trình thủy lợi trên địa bàn, đề nghị Công ty TNHH MTV khai thác các công trình thủy lợi Đắk Nông đề xuất với cấp trên bố trí kinh phí thực hiện giải phóng mặt bằng, cắm mốc hành lang bảo vệ công trình thủy lợi để chính quyền địa phương có đủ cơ sở pháp lý xử lý các hành vi vi phạm theo luật định. Mặt khác, cần tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương trong công tác kiểm tra, lập biên bản và xử lý ngay từ ban đầu, tuyên truyền cho các hộ dân sinh sống xung quanh các công trình nắm rõ các quy định của Nhà nước về khai thác, bảo vệ công trình thủy lợi nhằm nâng cao ý thức của người dân trong lĩnh vực này.
UBND huyện Đắk Song (Báo cáo số 614/BC-UBND ngày 30/11/2017):
Hiện nay trên địa bàn huyện có 28 công trình thủy lợi phục vụ nước tưới cho sản xuất nông nghiệp của bà con nhân dân. Trong đó 22 công trình do Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi - chi nhánh Đắk Song quản lý, còn lại 05 công trình do UBND các xã quản lý sử dụng, 01 công trình chưa nghiệm thu bàn giao đưa vào sử dụng.
Việc lấn chiếm hành lang, xây dựng nhà cửa, trồng cây lâu năm, đổ rác thải tại các công trình, phá hỏng lấy cắp thiết bị vận hành cống nước dưới đập theo nội dung kiến nghị là các công trình do chi nhánh thủy lợi Đắk Song quản lý, cụ thể như các công trình: Hồ Đắk Môl, Đập dâng Y Oanh, Đắk M’Ruong, Thuận Tân, Sình Muống, Đắk Toa, Đắk Pông Bê, Thôn 7, thôn 2, thôn 5, Đắk Nhai, Đắk Cai.
Trong năm 2016, 2017 phòng Nông nghiệp và PTNT phối hợp với chi nhánh thủy lợi Đắk Song đã kiểm tra 113 hộ vi phạm về hành lang công trình thủy lợi, qua đó đã lập 66 biên bản vi phạm và đề xuất xử lý theo nghị định số 139/2013/NĐ-CP, ngày 22/10/2013 nghị định của Chính phủ. Tuy nhiên, đến nay đa phần là nhắc nhở yêu cầu trả lại vị trí đất cho công trình, chưa có trường hợp nào xử phạt về vi phạm hành chính. Đối với các công trình còn lại không có các tình trạng xảy ra vi phạm như trên.
UBND huyện giao UBND các xã, thị trấn kiểm tra, thống kê và tiến hành xử lý theo nghị định số 139/2013/NĐ-CP, ngày 22/10/2013 nghị định của Chính phủ đối với các hộ dân vi phạm tại các công trình trên địa bàn mình quản lý.
UBND huyện Đắk Mil (Công văn số 1757/UBND-NN ngày 24/11/2017):
Trên địa bàn huvện Đắk Mil hiện có 46 công trình thủy lợi, trong đó Công ty TNHH MTV Khai thác công trình Thủy lợi Đắk Nông quản lý 35 công trình thuỷ lợi và 01 Trạm bơm trung chuyển nước, còn lại 10 công trình thủy lợi do các doanh nghiệp, hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn quản lý; hầu hết các công trình thủy lợi nằm ở những khu vực xa khu dân cư, chưa được cắm mốc ranh giới, mốc bảo vệ hành lang an toàn công trình nên việc theo dõi, quản lý bảo vệ và vận hành gặp nhiều khó khăn; mặc dù Ủy ban nhân dân huyện đã có nhiều văn bản chỉ đạo các ngành chức năng kiểm tra, rà soát, tập trung xử lý tình trạng lấn chiếm hành lang an toàn công trình thủy lợi, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục các quy định của pháp luật về khai thác, bảo vệ các công trình thủy lợi,song tình trạng vi phạm vẫn diễn ra phức tạp do ý thức của một bộ phận người dân nhận thức chưa đúng, chưa đầy đủ các quy định của pháp luật, tận dụng diện tích hành lang công trình để canh tác nông nghiệp, xây dụng nhà ở, lán, trại, đổ rác thải trái quy định.
Để giải quyết dứt điểm tình trạng lấn chiếm hành lang bảo vệ công trình thủy lợi; trong thời gian tới đề nghị Công ty TNHH MTV Khai thác công trình Thủy lợi Đắk Nông phối hợp với Ủy ban nhân dân huyện triển khai các giải pháp như sau:
- Tổ chức kiểm tra, rà soát, vận động người dân chủ động tháo gỡ các công trình nhà ở, lán trại xây dựng trái phép, không đổ rác thải trên đất hành lang công trình thủy lợi; phân loại đối tượng lấn chiếm để trồng cây hàng năm, cây lâu năm để có kế hoạch thực hiện theo từng bước;
- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân giao trả diện tích hành lang bảo vệ công trình đã lấn chiếm, tổ chức ký cam kết đối với các hộ dân sinh sống xung quanh khu vực không đổ rác thải đồng thời phối hợp cơ quan chức năng kiểm tra theo dõi các hành vi xả thải vào công trình thủy lợi để kịp thời báo cáo xứ lý.
- Lập kế hoạch cưỡng chế, giải tỏa đối với những cá nhân, tổ chức cố tình vi phạm, chậm xử lý, khắc phục hậu quả.
- Đối với những trường hợp Công ty TNHH MTV Khai thác công trình Thủy lợi Đắk Nông đã lập biên bản vi phạm nhưng chưa xử lý, giải quyết, đề nghị Công ty phối hợp với Ủy ban nhân dân các xã, thị trấn để giải quyết, xử lý dứt diểm theo quy định.
Để có cơ sở rà soát, xác định, phân loại đối tượng lấn chiếm, vi phạm hành lang bảo vệ công trình thủy lợi, Ủy ban nhân dân huyện đề nghị Công ty TNHH MTV Khai thác công trình Thủy lợi Đắk Nông phối hợp triển khai một số nội dung sau:
- Đề nghị Công ty xây dựng Phương án cắm mốc giới xác định hành lang bảo vệ an toàn cụ thể trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt, triển khai cắm mốc ranh giới hành lang bảo vệ các công trình thủy lợi do Công ty quản lý trên địa bàn huyện; phối hợp với các ngành chức năng của huyện, Ủy ban nhân dân các xã, thị trấn triển khai rà soát, thống kê, phân loại đối tượng sử dụng đất trong hành lang bảo vệ an toàn công trình để có kế hoạch, giải pháp xử lý cụ thể theo quy định.
- Phân công cán bộ thường xuyên kiểm tra, theo dõi, kịp thời báo cáo chính quyền địa phương để phối hợp xử lý các hành vi lấn chiếm, đổ rác thải, tự ý vận hành, phá hỏng, lấy cắp thiết bị vận hành cống lấy nước dưới dập.
- Có kế hoạch chống hạn, chống ngập úng cho từng công trình, đặc biệt đối với các công trình lớn, trọng điểm; xây dựng kế hoạch điều tiết nước hợp lý giữa các công trình, các khu vực sản xuất nông nghiệp để người dân chủ động và sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hợp lý nhằm hạn chế tối đa tình trạng người dân lén lút vận hành công trình thủy lợi do thiếu nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp.
UBND huyện Tuy Đức (Công văn số 1805/UBND-VP ngày 29/11/2017):
Trên địa bàn huyện có 28 công trình thủy lợi gồm 23 hồ chứa, 05 đập dâng, 26 km kênh mương phục vụ nước tưới cho diện tích các loại cây trồng của huyện. Sau khi Công ty TNHH MTV Khai thác các công trình thủy lợi huyện Tuy Đức báo cáo về các trường hợp vi phạm phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi thì UBND huyện đã ban hành Công văn 425/UBND-VP ngày 24/4/2017, Thông báo số 46/TB-UBND ngày 03/5/2017, Thông báo số 107/TB-UBND ngày 16/10/2017 chỉ đạo UBND các xã phối hợp với Công ty TNHH MTV Khai thác các công trình thủy lợi huyện Tuy Đức xử lý các trường hợp vi phạm nhằm đảm bảo an toàn công trình thủy lợi.
UBND huyện Cư Jút (Báo cáo số 05/BC-UBND ngày 12/01/2018):
UBND huyện đã chỉ đạo Phòng Nông nghiệp và PTNT phối hợp với phòng Tài nguyên và Môi trường, Công ty TNHH MTV Khai thác CTTL Đắk Nông – Chi nhánh Cư Jut tiến hành rà soát, xử lý lấn chiếm hành lang bảo vệ công trình thủy lợi. Sau khi rà soát, kiểm tra toàn bộ công trình, UBND huyện đã tổng hợp Danh mục các công trình thủy lợi bị vi phạm hành lang an toàn công trình thủy lợi.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, còn 03 trường hợp vi phạm hành lang an toàn công trình thủy lợi chưa được xử lý, bao gồm:
- Hộ ông Nguyễn Văn Luyến: Xây nhà trên thân đập thuộc công trình thủy lợi Đắk Đ’Rông, đã có biên bản làm việc giữa UBND xã với các cơ quan quản lý công trình thủy lợi và một số ban ngành liên quan.
- Hộ ông Lê Văn Lực, Cao Xuân Luyến: Làm hàng rào trồng tiêu trên thân đập và hành lang bảo vệ đập thuộc công trình thủy lợi xã Trúc Sơn. UBND xã đã 02 lần mời gia đình đến làm việc nhưng đến nay chưa xử lý dứt điểm.
- Hộ ông Vi Văn La trồng cây lâu năm trên hành lang bảo vệ đập thuộc công trình thủy lợi Đắk Diêr, xã Cư K’nia. UBND xã đã mời gia đình và các cơ quan liên quan đến UBND xã để làm việc. Đến nay gia đình ông Vi Văn La vẫn chưa trả lại đất đã lấn chiếm.
Trong thời gian tới, UBND huyện sẽ tiếp tục chỉ đạo UBND các xã xử lý dứt điểm các vi phạm nói trên theo quy định.
Kiến nghị 4: