Trước khi thực hiện cổ phần hóa, 3 doanh nghiệp trên quản lý tổng diện tích gần 8.200 ha, trong đó có trên 6.200 ha đất nông nghiệp. Công ty TNHH MTV Nam Nung (Công ty Nam Nung) có diện tích lớn nhất (hơn 7.200 ha) và tự tổ chức sản xuất trên toàn bộ diện tích này. Riêng 2 doanh nghiệp còn lại chỉ tự tổ chức sản xuất trên 100 ha/1 công ty và giao khoán toàn bộ diện tích cho người dân bằng các hình thức khác nhau. Theo kế hoạch, sau khi cổ phần hóa, phần lớn diện tích sẽ được giao về cho địa phương và 3 doanh nghiệp chỉ quản lý, sử dụng trên 3.400 ha.
Vướng nợ, tranh chấp đất đai
Quá trình thực hiện cổ phần hóa tại Công ty TNHH MTV Cà phê Thuận An (Công ty Thuận An) cơ bản gặp thuận lợi. Đến tháng 12/2017, UBND tỉnh đã phê duyệt phương án cổ phần hóa, công bố giá trị doanh nghiệp, phương án sử dụng đất của công ty. Sau khi phê duyệt dự toán chi phí cổ phần hóa vào tháng 3/2018, Ban Chỉ đạo Cổ phần hóa tỉnh đang phối hợp với các đơn vị liên quan làm các thủ tục để bán cổ phần theo quy định.
Theo UBND tỉnh, công tác cổ phần hóa 2 công ty còn lại rất chậm do những vướng mắc liên quan đến nợ đọng và tranh chấp đất đai. Tại Công ty Nam Nung, việc tranh chấp đất đai giữa người dân với công ty đã khiến phương án sử dụng đất chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Không có phương án sử dụng đất, công ty không thể xác định được giá trị doanh nghiệp. Mặc dù UBND tỉnh đã chỉ đạo Thanh tra tỉnh, Công an tỉnh và chính quyền địa phương phối hợp xử lý nhưng hiện chưa có kết quả cuối cùng. Ngoài những vướng mắc về đất đai, hiện công ty cũng đang nợ lương, nợ bảo hiểm xã hội của người lao động với tổng số tiền 27,7 tỷ đồng.
Đối với Công ty Cà phê Đức Lập, sau khi được phê duyệt phương án sử dụng đất (tháng 2/2018), công ty đã hoàn thiện hồ sơ xác định giá trị doanh nghiệp. Hiện tại, nợ công tại doanh nghiệp này quá lớn, vốn chủ sở hữu đang âm tới 93,4 tỷ đồng. Việc xử lý các khoản nợ quá hạn của công ty gặp nhiều khó khăn do Công ty TNHH Mua bán Nợ (DATC) và các ngân hàng chưa đạt được thỏa thuận về mua bán giá nợ. Tiến độ cổ phần hóa của doanh nghiệp này trong thời gian qua gần như "giẫm chân tại chỗ".
Quyết liệt mới có thể “về đích” đúng hẹn
Vào tháng 4/2018, đoàn công tác do Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp - PTNT Hà Công Tuấn dẫn đầu đã làm việc với UBND tỉnh để nắm bắt tình hình triển khai thực hiện đổi mới các công ty nông, lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh. Theo đánh giá của Thứ trưởng Hà Công Tuấn, mặc dù đạt được một số kết quả quan trọng nhưng nhìn chung, tiến độ sắp xếp, đổi mới nói chung, cổ phần hóa công ty nông, lâm nghiệp nói riêng tại Đắk Nông còn rất chậm. Nếu không thực hiện quyết liệt, Đắk Nông có thể về đích “hụt” so với thời hạn mà Thủ tướng Chính phủ yêu cầu hoàn thành sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp trong năm 2018.
Hiện tại, UBND tỉnh đã điều chỉnh thời gian hoàn thành việc cổ phần hóa cho Công ty Nam Nung đến hết tháng 9/2018 và Công ty Cà phê Đức Lập đến hết tháng 12/2018. Để “gỡ khó” cho Công ty Nam Nung, UBND tỉnh đã đưa ra ngoài phương án cổ phần hóa 46,3 ha đất đang nảy sinh tranh chấp giữa người dân với công ty. Đối với Công ty Cà phê Đức Lập, UBND tỉnh yêu cầu đến hết quý I/2018 phải xử lý xong nợ đọng nhưng đến thời điểm hiện tại vẫn chưa thực hiện được. Vì vậy, UBND tỉnh có hướng gia hạn thêm một thời gian nữa để công ty mua bán nợ đạt được thỏa thuận với ngân hàng.
Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Trần Xuân Hải, quan điểm của tỉnh là quyết tâm hoàn thành đúng thời hạn mà Chính phủ yêu cầu. Hiện UBND tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị khẩn trương rà soát lại những vướng mắc trong quá trình cổ phần hóa tại Công ty Nam Nung và Công ty Cà phê Đức Lập, đồng thời chỉ rõ trách nhiệm của các tập thể, cá nhân có liên quan. Từ kết quả rà soát, UBND tỉnh sẽ sớm có đề xuất, kiến nghị với Bộ Nông nghiệp - PTNT và các bộ, ngành có liên quan có cơ sở tham mưu Chính phủ kịp thời có phương án điều chỉnh, tháo gỡ khó khăn giúp địa phương.